Duizeligheid: Wat is het? Duizeligheid is een verzamelnaam en kent meerdere vormen. Zo kan duizeligheid voorkomen als symptoom bij aandoeningen zoals migraine, hart- en vaatziekten, lage bloeddruk, hyperventilatie, medicatie of een griep, maar zijn er ook vormen waarbij duizeligheid goed te behandelen is door de fysiotherapeut.

Zo heeft BPPD, een veel voorkomende vorm van duizeligheid, bij behandeling een succesrate van 90%! Om te bepalen of je last hebt van een vorm van duizeligheid die met fysiotherapie te beïnvloeden is, stellen wij gerichten vragen om te kunnen beoordelen of je klachten passen binnen een klachtenbeeld dat wij herkennen.

Zo is bijvoorbeeld BPPD (benigne paroxismale positieduizeligheid) één van de meest voorkomende vormen waarbij draaiduizeligheid optreedt en is er cervicogene duizeligheid (duizeligheid vanuit de nek) waarbij er een licht, weeïg gevoel of zweverigheid in het hoofd ervaren wordt.

Ondanks dat de oorzaken van duizeligheid meestal niet kwaadaardig zijn, is de impact van duizeligheid op het dagelijks functioneren vaak groot. De fysiotherapeut kan je hierbij helpen om van de klachten af te komen. Ook kunnen wij kijken of de duizeligheid van een goed door ons te behandelen vorm is. Oorzaken van duizeligheid Er zijn veel verschillende oorzaken voor duizeligheid, maar bij sommige vormen is de precieze oorzaak ook nog niet bekend.

Het is wel bekend dat naarmate de leeftijd vordert, duizeligheidsklachten meer voorkomen. Ook weten we dat vrouwen vaker de huisarts bezoeken met duizeligheidsklachten, dan mannen. Een mogelijke oorzaak van duizeligheid is gelegen in het evenwichtsorgaan.

Het wel of niet functioneren van het evenwicht, is afhankelijk van de samenwerking tussen het evenwichtsorgaan, de spieren, de bovenste nekwervels, de ogen en het brein. Het evenwichtsorgaan zorgt ervoor dat de balans van het lichaam gemonitord wordt en stuurt deze informatie naar het brein. Wanneer er een dysbalans wordt doorgegeven, worden er spieren aangestuurd om dit weer te corrigeren.

Andersom wordt er ook vanuit de spieren en de ogen informatie naar het brein gestuurd, waar het wordt gekoppeld aan de informatie van het evenwichtsorgaan. Wanneer deze informatie niet overeenkomt, raak je uit evenwicht. Aanpak Fysio-Specialist bij duizeligheid De fysiotherapeut kan aan de hand van je verhaal en een lichamelijk onderzoek beoordelen of de duizeligheidsklachten te behandelen zijn middels fysiotherapie.

• Bij Fysio-Specialist hebben verschillende collega’s zich gespecialiseerd in duizeligheidsklachten en staan zij hiervoor geregistreerd bij het Kenniscentrum Duizeligheid te Apeldoorn.
• Bij dizziness of duizeligheid vanuit de nek kun je ook goed terecht bij verschillende andere gespecialiseerde therapeuten in ons team.

Welke soorten duizeligheid zijn er?

Draaiduizeligheid – BPPD

Draaiduizeligheid is het gevoel hebben dat je zelf, of alles om je heen draait. Vormen van draaiduizeligheid zijn BPPD, neuritis vestibularis en de ziekte van Ménière. BPPD is de meest voorkomende vorm van draaiduizeligheid en gelukkig heel goed behandelbaar.

De “succesrate” van de behandeling van BPPD is 90%. De diagnose wordt gesteld op basis van je verhaal en op basis van de zogenaamde kiepproef. De precieze oorzaak van BPPD is nog onbekend. Een mogelijke verklaring is dat loszittende oorsteentjes in het binnenoor, op de zintuigcellen van het evenwichtsorgaan neerslaan bij snelle positieverandering.

Bij een snelle positieverandering moet je denken aan bukken of bijvoorbeeld omkijken. De zintuigcellen worden kort overprikkeld, dit zorgt voor de draaiduizeligheid. Symptomen BPPD:

Acuut ontstaan van aanvallen van draaiduizeligheid Uitgelokt door veranderingen van de stand van het hoofd (zoals bijvoorbeeld omdraaien in bed, vooroverbuigen, omhoog kijken en/of naar links of naar rechts kijken). Kortdurend: de duizeligheid duurt enige seconden tot maximaal enkele minuten

Het kan zijn dat je in de eerste instantie van de huisarts oefeningen krijgt voor BPPD. Volgens de laatste inzichten, wordt dit niet meer geadviseerd. Je kunt hiermee de duizeligheid mogelijk weer opwekken.

Duizeligheid vanuit de nek

Als je duizelig wordt bij het bewegen van je hoofd of nek, kan er sprake zijn van cervicogene of cervicale duizeligheid. Deze duizeligheid is geen draaiduizeligheid, maar wordt meer omschreven als onbalans of ‘onzeker op de benen’. Duizeligheid vanuit de nek, kan komen doordat er te veel spierspanning is opgebouwd in de nekregio.

Ook kan het niet goed bewegen van de nekgewrichten een oorzaak zijn. Vaak zien we bij deze duizeligheid dan ook een combinatie met nekklachten en/of hoofdpijnklachten. Er lijkt ook een relatie te zijn met het doormaken van een nektrauma, aangezien we weten dat deze vorm van duizeligheid daarna vaker voorkomt.

Bij een nektrauma moet je bijvoorbeeld denken aan een val of een aanrijding (whiplash). Symptomen duizeligheid vanuit de nek:

Duizeligheid bij bewegen van hoofd of nek Blijft aanwezig zolang het hoofd of de nek in die stand wordt vastgehouden Vaak in combinatie met nek- en/of hoofdpijn Géén draaiduizeligheid

Gelukkig kan ook deze vorm van duizeligheid worden verholpen door middel van fysiotherapie of manuele therapie. Je therapeut zorgt er dan voor dat de spierspanning en de mobiliteit van je gewrichten weer genormaliseerd wordt.

Dizziness (licht gevoel in het hoofd)

Met dizziness bedoelen we het gevoel van flauwvallen of een ‘licht gevoel in het hoofd’. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een lage bloeddruk, een griepje, medicatie, honger, oververmoeidheid of hyperventilatie. Symptomen van dizziness:

Licht gevoel in het hoofd Kan optreden bij snel opstaan Stress kan een uitlokkende factor zijn Mogelijk na verandering van medicatie

Fysiotherapie kan helpen wanneer deze vorm van duizeligheid het gevolg is van hyperventilatie. Bij hyperventilatie is er onbewust sprake van een ontregelde ademhaling, vaak in combinatie met angst- of stressfactoren. De relatie tussen duizeligheid en angst is vaak een wisselwerking; angst kan duizeligheid veroorzaken en duizeligheid kan ook weer tot angst leiden.

Met ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken, kunnen we samen de hyperventilatie verminderen en de ademhaling onder controle krijgen. Bronnen en relevante links Lijst van geschoolde behandelaars in Nederland www.duizeligheidscentrum.nl NHG-Standaard Duizeligheid Lystad et al 2011. Manual therapy treatment of cervicogenic dizziness: a systematic review.

Kerber et al 2010. The evidence base for evaluation and management of dizziness. Reid et al 2014. Manual therapy for cervicogenic dizziness: long-term outcomes of a randomised trial. Manuele therapie

Wat te doen bij duizeligheid vanuit de nek?

Duizeligheid: Wat is het? Duizeligheid is een verzamelnaam en kent meerdere vormen. Zo kan duizeligheid voorkomen als symptoom bij aandoeningen zoals migraine, hart- en vaatziekten, lage bloeddruk, hyperventilatie, medicatie of een griep, maar zijn er ook vormen waarbij duizeligheid goed te behandelen is door de fysiotherapeut.

Zo heeft BPPD, een veel voorkomende vorm van duizeligheid, bij behandeling een succesrate van 90%! Om te bepalen of je last hebt van een vorm van duizeligheid die met fysiotherapie te beïnvloeden is, stellen wij gerichten vragen om te kunnen beoordelen of je klachten passen binnen een klachtenbeeld dat wij herkennen.

Zo is bijvoorbeeld BPPD (benigne paroxismale positieduizeligheid) één van de meest voorkomende vormen waarbij draaiduizeligheid optreedt en is er cervicogene duizeligheid (duizeligheid vanuit de nek) waarbij er een licht, weeïg gevoel of zweverigheid in het hoofd ervaren wordt.

Ondanks dat de oorzaken van duizeligheid meestal niet kwaadaardig zijn, is de impact van duizeligheid op het dagelijks functioneren vaak groot. De fysiotherapeut kan je hierbij helpen om van de klachten af te komen. Ook kunnen wij kijken of de duizeligheid van een goed door ons te behandelen vorm is. Oorzaken van duizeligheid Er zijn veel verschillende oorzaken voor duizeligheid, maar bij sommige vormen is de precieze oorzaak ook nog niet bekend.

Het is wel bekend dat naarmate de leeftijd vordert, duizeligheidsklachten meer voorkomen. Ook weten we dat vrouwen vaker de huisarts bezoeken met duizeligheidsklachten, dan mannen. Een mogelijke oorzaak van duizeligheid is gelegen in het evenwichtsorgaan.

• Het wel of niet functioneren van het evenwicht, is afhankelijk van de samenwerking tussen het evenwichtsorgaan, de spieren, de bovenste nekwervels, de ogen en het brein.
• Het evenwichtsorgaan zorgt ervoor dat de balans van het lichaam gemonitord wordt en stuurt deze informatie naar het brein.
• Wanneer er een dysbalans wordt doorgegeven, worden er spieren aangestuurd om dit weer te corrigeren.

Andersom wordt er ook vanuit de spieren en de ogen informatie naar het brein gestuurd, waar het wordt gekoppeld aan de informatie van het evenwichtsorgaan. Wanneer deze informatie niet overeenkomt, raak je uit evenwicht. Aanpak Fysio-Specialist bij duizeligheid De fysiotherapeut kan aan de hand van je verhaal en een lichamelijk onderzoek beoordelen of de duizeligheidsklachten te behandelen zijn middels fysiotherapie.

1. Bij Fysio-Specialist hebben verschillende collega’s zich gespecialiseerd in duizeligheidsklachten en staan zij hiervoor geregistreerd bij het Kenniscentrum Duizeligheid te Apeldoorn.
2. Bij dizziness of duizeligheid vanuit de nek kun je ook goed terecht bij verschillende andere gespecialiseerde therapeuten in ons team.

Welke soorten duizeligheid zijn er?

Draaiduizeligheid – BPPD

Draaiduizeligheid is het gevoel hebben dat je zelf, of alles om je heen draait. Vormen van draaiduizeligheid zijn BPPD, neuritis vestibularis en de ziekte van Ménière. BPPD is de meest voorkomende vorm van draaiduizeligheid en gelukkig heel goed behandelbaar.

1. De “succesrate” van de behandeling van BPPD is 90%.
2. De diagnose wordt gesteld op basis van je verhaal en op basis van de zogenaamde kiepproef.
3. De precieze oorzaak van BPPD is nog onbekend.
4. Een mogelijke verklaring is dat loszittende oorsteentjes in het binnenoor, op de zintuigcellen van het evenwichtsorgaan neerslaan bij snelle positieverandering.

Bij een snelle positieverandering moet je denken aan bukken of bijvoorbeeld omkijken. De zintuigcellen worden kort overprikkeld, dit zorgt voor de draaiduizeligheid. Symptomen BPPD:

Acuut ontstaan van aanvallen van draaiduizeligheid Uitgelokt door veranderingen van de stand van het hoofd (zoals bijvoorbeeld omdraaien in bed, vooroverbuigen, omhoog kijken en/of naar links of naar rechts kijken). Kortdurend: de duizeligheid duurt enige seconden tot maximaal enkele minuten

Het kan zijn dat je in de eerste instantie van de huisarts oefeningen krijgt voor BPPD. Volgens de laatste inzichten, wordt dit niet meer geadviseerd. Je kunt hiermee de duizeligheid mogelijk weer opwekken.

Duizeligheid vanuit de nek

Als je duizelig wordt bij het bewegen van je hoofd of nek, kan er sprake zijn van cervicogene of cervicale duizeligheid. Deze duizeligheid is geen draaiduizeligheid, maar wordt meer omschreven als onbalans of ‘onzeker op de benen’. Duizeligheid vanuit de nek, kan komen doordat er te veel spierspanning is opgebouwd in de nekregio.

Ook kan het niet goed bewegen van de nekgewrichten een oorzaak zijn. Vaak zien we bij deze duizeligheid dan ook een combinatie met nekklachten en/of hoofdpijnklachten. Er lijkt ook een relatie te zijn met het doormaken van een nektrauma, aangezien we weten dat deze vorm van duizeligheid daarna vaker voorkomt.

Bij een nektrauma moet je bijvoorbeeld denken aan een val of een aanrijding (whiplash). Symptomen duizeligheid vanuit de nek:

Duizeligheid bij bewegen van hoofd of nek Blijft aanwezig zolang het hoofd of de nek in die stand wordt vastgehouden Vaak in combinatie met nek- en/of hoofdpijn Géén draaiduizeligheid

Gelukkig kan ook deze vorm van duizeligheid worden verholpen door middel van fysiotherapie of manuele therapie. Je therapeut zorgt er dan voor dat de spierspanning en de mobiliteit van je gewrichten weer genormaliseerd wordt.

Dizziness (licht gevoel in het hoofd)

Met dizziness bedoelen we het gevoel van flauwvallen of een ‘licht gevoel in het hoofd’. Dit kan verschillende oorzaken hebben, zoals een lage bloeddruk, een griepje, medicatie, honger, oververmoeidheid of hyperventilatie. Symptomen van dizziness:

Licht gevoel in het hoofd Kan optreden bij snel opstaan Stress kan een uitlokkende factor zijn Mogelijk na verandering van medicatie

Fysiotherapie kan helpen wanneer deze vorm van duizeligheid het gevolg is van hyperventilatie. Bij hyperventilatie is er onbewust sprake van een ontregelde ademhaling, vaak in combinatie met angst- of stressfactoren. De relatie tussen duizeligheid en angst is vaak een wisselwerking; angst kan duizeligheid veroorzaken en duizeligheid kan ook weer tot angst leiden.

• Met ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken, kunnen we samen de hyperventilatie verminderen en de ademhaling onder controle krijgen.
• Bronnen en relevante links Lijst van geschoolde behandelaars in Nederland www.duizeligheidscentrum.nl NHG-Standaard Duizeligheid Lystad et al 2011.
• Manual therapy treatment of cervicogenic dizziness: a systematic review.

Kerber et al 2010. The evidence base for evaluation and management of dizziness. Reid et al 2014. Manual therapy for cervicogenic dizziness: long-term outcomes of a randomised trial. Manuele therapie

Kan nekpijn uitstralen naar hoofd?

Nekklachten in combinatie met hoofdpijn Wat zijn nekklachten in combinatie met hoofdpijn? Hoofdpijn kan ontstaan door klachten die gesitueerd zijn in de nek. Een verhoogde spierspanning (hoog) in de nek kan zorgen voor uitstralende pijn richting het hoofd.

De verhoogde spierspanning in de nek kan ontstaan als gevolg van bijvoorbeeld stress of een verkeerde houding. Deze hoofdpijn ontstaat vaak aan de achterzijde van het hoofd die doorloopt richting het gezicht. Ook kunnen er uitstralende klachten in de kaak ontstaan, die ook te maken hebben met de nekklachten.

Deze hoofdpijn wordt ook wel cervicogene hoofdpijn genoemd. Hoe herken ik nekklachten in combinatie met hoofdpijn (wat zijn de symptomen?) De nekklachten kunnen zich uiten in een stijve nek met beperking bij het bewegen. Zo kan bijvoorbeeld het draaien van de nek pijnlijk zijn en zorgen voor provocatie van de hoofdpijn.

Niet alleen in het hoofd kan uitstralende pijn ervaren worden, ook richting de schouder/arm regio kan er pijn ontstaan. De hoofdpijnklachten omvatten vaker pijn die via de nek en de achterkant van het hoofd doortrekt richting de voorzijde. Spanning gerelateerde hoofdpijn kan vaak beschreven worden als een ‘band gevoel’ om het hoofd.

De symptomen op een rijtje:

Stijve pijnlijke nek Hoofdpijn die vanuit de nek en achterkant van het hoofd doortrekt naar voren Slaapproblemen Kaakklachten Duizeligheid

Uitstraling richting de schouder/armen Zien van vlekken of sterretjes

Wat zijn de oorzaken bij nekklachten in combinatie met hoofdpijn Deze nekklachten kunnen ontstaan door het acuut ‘erin schieten’ waarbij ook uitstralende pijn in het hoofd ontstaat. Een andere mogelijke oorzaak is het overbelasten door de nek door bijvoorbeeld een verkeerde houding.

1. Een ‘forward posture’ is vaak een oorzaak voor het ontwikkelen van nekklachten met daarbij hoofdpijnklachten.
2. Bij een forward posture staat het hoofd wat naar voren uitgestoken,
3. Door deze afwijkende stand van de nek ontstaat er een continue prikkeling van de nek/het hoofd die op langer termijn kan resulteren in overbelasting.

Andere factoren zoals stress en werkdruk kunnen ook zorgen voor een toename van spierspanning en op langer termijn voor nekklachten met hoofdpijn. Risicofactoren voor het ontwikkelen van nekklachten met hoofdpijn:

Verkeerde (zit)houding Forward posture van het hoofd Verminderde beweeglijkheid van de nek (hoog in de nek)

Het diagnosticeren van nekklachten in combinatie met hoofdpijn De fysiotherapeut zal eventuele afwijkingen van de zit- en sta houding willen bekijken om uit te sluiten dat daardoor geen onnodige prikkeling van de nek ontstaat. De bewegelijkheid van de nek kan zoals eerder vernoemd ook een rol spelen bij het ontwikkelen van hoofdpijnklachten.

Ortom, door bepaalde testen af te nemen in combinatie met een grondig onderzoek van de nek, kan er een precieze diagnose gesteld worden. Het behandelen van nekklachten in combinatie met hoofdpijn Bij de behandeling van deze cervicogene klachten kan fysiotherapie en manuele therapie ingezet worden. Bewegingsbeperkingen en een verkeerde houding kunnen middels manuele technieken en de juiste oefentherapie gecorrigeerd worden.

Stijve spieren en pijn kan behandelt worden met spierontspannende technieken zoals massage en/of : Nekklachten in combinatie met hoofdpijn

Is wandelen goed voor nekhernia?

Hernia oefeningen; bewegen is cruciaal voor herstel Tijdens die activiteit is het veilig om een beetje pijn te voelen. In de meeste gevallen zal de pijn geleidelijk afnemen tijdens het wandelen. Naast ‘gewoon bewegen’ kunnen specifieke hernia oefeningen nuttig zijn bij hernia klachten.

Wat is een instabiele nek?

De verbinding tussen de wervels is niet goed. De wervels liggen ‘los’ van elkaar. Dit kan bijvoorbeeld komen door slijtage, een breuk of een tumor in de wervelkolom.

János Juhász