Wat is het verschil tussen residu en retentie?

Uitleg begrippen – CIC: Clean Intermittent Catheterisation: letterlijk schone intermitterendenkatheterisatie. Het op vaste tijdstippen inbrengen van een katheter in de plasbuis om de blaas te legen. Dilateren: Het openhouden van de plasbuis door regelmatige katheterisatie, hiervoor wordt een wat dikkere katheter gebruikt.

1. Dwarslaesie: Schade aan het ruggenmerg door een ongeval, een ontsteking of een bloeding.
2. Hierbij kan een verlamming ontstaan van de spieren of organen doordat de zenuwen die hiernaar toe lopen, zijn uitgevallen.
3. Atheter: Hol plastic buisje, bedoeld om een vloeistof af te laten lopen, in dit geval urine.

Multiple sclerose (MS): ziekte waarbij het centrale zenuwstelsel wordt aangetast. Residu: Achtergebleven urine in de blaas. De blaas kan zich nog wel spontaan legen, maar niet meer volledig. Retentie: De blaas leegt zich niet meer spontaan. U kunt dus helemaal niet meer plassen.

1. Spina Bifida: Aangeboren afwijking aan de wervelkolom waarbij de wervels niet goed zijn ontwikkeld, ook wel ‘open ruggetje’ genoemd.
2. Strictuur: Littekenweefsel door een operatie of beschadiging aan de plasbuis.
3. Urethra: Plasbuis.
4. Urineren: Plassen.
5. Incontinent(ie): het onvrijwillig verliezen van urine en/of ontlasting.
6. Urineweginfectie: ontsteking van blaas en/of hoger gelegen urinewegen.

De tekst in deze brochure is overgenomen van de website van de Vereniging Nederlandse Incontinentie Verpleegkundigen. De inhoud is aangepast aan de situatie zoals die zich voordoet in het Catharina Ziekenhuis Eindhoven.

• © 2023 Catharina Ziekenhuis
• URO-044
• Laatst bewerkt: 17 juli 2014

: Zelfkatheterisatie (Folder)

Kan een uitgerekte blaas herstellen?

Een verslapte blaasspier kan niet worden hersteld. Er bestaan geen medicijnen om de blaas weer sterker te maken. Wel kunnen de gevolgen worden behandeld.

Wat voel je bij Blaaskrampen?

Inleiding Uw behandelend arts heeft bij u de diagnose blaaspijnsyndroom gesteld. De medische term hiervoor is Cystitis Interstitialis of Interstitiële Cystitis. Omdat Interstitiële Cystitis de meest gebruikte benaming is, zowel nationaal als internationaal, kiezen wij voor deze naam (IC).

Een overgevoeligheidsreactie van de blaas op de eigen urine waardoor de blaas steeds meer geïrriteerd raakt. Een reumatische reactie; reuma en andere allergische aandoeningen worden vaker bij patiënten met IC en hun familie gezien. Het auto-immuun mechanisme; het lichaam maakt antistoffen tegen zichzelf (in dit geval de eigen urine). Bij de ziekte van Sjogren (autoimmuum aandoening met onder andere droge ogen en een droge mond) ontstaat opvallend vaak een IC. Het beschermende slijmlaagje van de binnenzijde van de blaas kan aangetast zijn, waardoor irriterende stoffen zoals ammoniak en kalium de blaaswand binnen dringen.

Twee dingen zijn wel duidelijk: IC wordt niet veroorzaakt door een bacterie en is ook niet kwaadaardig. De klachten IC begint vaak als blaasontsteking. Het lijkt dan net een blaasontsteking waardoor het vaak lang duurt voor de echte diagnose wordt gesteld.

• Soms lijken antibiotica te helpen als het spontane herstel samenvalt met een kuur.
• Maar bij opeenvolgende aanvallen blijkt dit al gauw niet meer te kloppen.
• Soms beginnen de klachten na een operatie.
• Gemiddeld blijkt het wel vier tot vijf jaar te duren voor de diagnose gesteld wordt.
• Pijnlijke aandrang Pijn of pijnlijke aandrang staat op de voorgrond.

Meestal is het stekende pijn onder in de buik, vaak ook stekend in de schede. Dit kan het vrijen heel pijnlijk, zo niet onmogelijk maken. Soms trekt de pijn naar de liezen of rug. Opvallend is dat plassen de pijn verlicht, een opgelucht gevoel geeft. De continue aandrang en de opluchting die met plassen bereikt wordt, maakt dat mensen steeds vaker gaan plassen.

• Ook ‘s nachts gaat dit door met als gevolg dat mensen oververmoeid en geprikkeld raken.
• Reizen en bezoekjes zijn nauwelijks meer mogelijk en wordt beheerst door de vraag ‘waar is het toilet?’ Soms doet de patiënt een luier om met het idee ‘dan loopt het maar weg’.
• Of er staat een emmertje in de auto, zodat niet telkens gestopt hoeft te worden.

Maar ook in een mildere vorm kunnen de klachten hinderlijk zijn en het dagelijks leven beïnvloeden. De bekkenbodem-driehoek Door de chronische klachten (vaak zonder juiste diagnose) ontstaat psychische stress. Helemaal als door buitenstaanders gesuggereerd wordt dat ‘het’ wel eens tussen de oren kan zitten.

Psychische stress in combinatie met IC geeft vaak een spastische bekkenbodem. Dat wil zeggen dat de bekkenbodem verkrampt. Hierdoor ontstaan stekende pijnen en vaak ook een moeilijke stoelgang (obstipatie). Als daardoor de blaasklachten verergeren, neemt ook de psychische stress verder toe, de bekkenbodem verkrampt nog meer: de zogenaamde ‘bekken-driehoek’.

Het stellen van de diagnose Het is belangrijk dat het zeker is dat u IC heeft. Dan pas is duidelijk welke behandelingen mogelijk zijn. U bent daarom verwezen naar een uroloog. Om de diagnose te kunnen stellen moet eerst onderzoek worden gedaan, zodat het zeker is dat het niet om een andere ziekte gaat.

Uw bloed en urine worden onderzocht. Wij vragen u een zogenaamde plaslijst bij te houden. Hierop noteert u 2x 24 uur wanneer en hoeveel u plast. Vervolgens wordt er in de blaas gekeken, een cystoscopie. Dat kan heel goed poliklinisch met een plaatselijke verdoving, maar wordt ook vaak tijdens een korte opname (dagbehandeling) gedaan. Zodat u geen pijn voelt en de uroloog beter de blaas kan vullen en bekijken. Eventueel worden gelijktijdig kleine stukjes weefsel (biopten) uit de blaas genomen voor microscopisch onderzoek. Vaak gebeurt er ook een uro-dynamisch onderzoek. Bij dit onderzoek wordt een dun slangetje via de plasbuis in de blaas gebracht. De blaas wordt met water gevuld, waardoor eigenlijk het normale plassen wordt nagebootst. Door de druk- en volumemeting kan de uroloog vaststellen hoeveel vocht uw blaas kan bevatten, wanneer u aandrang heeft en wanneer u pijn voelt, en of er ook blaaskrampen zijn.

Wat kan er gedaan worden? Er zijn verschillende mogelijkheden om patiënten met IC te behandelen, bijvoorbeeld uw leefstijl veranderen. Behandeling kan ook bestaan uit een of meerdere medicijnen, blaasspoeling, zenuwmodulatie of een chirurgische therapie.

1. Medicijnen Diverse orale behandelingen (slikken van tabletten of drankje) zijn toegepast voor IC.
2. Voordeel van een oraal te gebruiken middel is dat het gemakkelijker is en daardoor prettiger voor de patiënt, dan andere meer ingrijpende behandelingen.
3. Maar er zijn ook nadelen: bij medicijnen in tabletvorm komt het middel in het lichaam en vindt uitscheiding plaats via de nieren.

Pas daarna heeft het middel zijn werking op de blaaswand. Dit duurt enige tijd, Omdat het middel in de bloedbaan komt, kunnen er bijverschijnselen optreden. De beste behandeling is vaak een combinatie van geneesmiddelen (cocktail) om de verschillende klachten van pijn, aandrang en frequentie aan te pakken.

Antihistaminica (atarax) H2-receptorantagonisten (cimetidine of tagamet) Tricyclische antidepressiva (amitryptiline) Anti-cholinergica (vesicare of detrusitol) Pijnstillers

Blaasspoelingen Intravesicale therapieën of blaasspoelingen zijn behandelingen waarbij rechtstreeks invloed wordt uitgeoefend op de blaas of het blaasslijmvlies. Bij een blaasspoeling komt het middel meteen op de juiste plaats en daardoor kunnen veel hogere concentraties in de blaaswand worden bereikt dan bij orale medicatie.

1. Er komen niet veel bijwerkingen voor omdat er relatief weinig absorptie plaatsvindt vanuit de blaas in de bloedbaan.
2. Dit is een van de grootste voordelen van blaasspoelingen.
3. Soms leert de patiënt zelf katheteriseren.
4. Dit wordt poliklinisch door de continentieverpleegkundige aangeleerd.
5. De meest gebruikte spoelingen zijn: oxybutinine, pentosan en heparine, d.m.s.o., cystistat en gepan.

PTNS (percutane tibiale nerve stimulation) Bij deze behandeling wordt door middel van een naald de zenuw bij uw enkel gestimuleerd. Deze enkelzenuw staat in contact met zenuwwortels in het kleine bekken. Daar treedt als het ware een zenuwblokkade (neuromodulatie) op waardoor sensaties, zoals pijn en drang, vanuit de blaas geblokkeerd worden.

De behandeling vindt plaats volgens een vast protocol. De eerste 12 weken vindt stimulatie van de enkelzenuw plaats gedurende een half uur per week. Van deze behandeling is een aparte folder verkrijgbaar. Sacrale zenuwstimulatie Hierbij wordt een zenuwwortel rechtstreeks bij het heiligbeen (stuitje) geprikkeld.

Allereerst wordt een teststimulatie gedaan. Van deze behandeling is een aparte folder verkrijgbaar. Chirurgische behandeling Soms werkt geen van de behandelingen (meer) en is de situatie toch heel pijnlijk en onacceptabel. Dan zijn er chirurgisch oplossingen:

Het dichtbranden van de bloedende plekken in de blaas met behulp van de laser. Hierdoor worden de zenuwuiteinden (verantwoordelijk voor de pijn), (tijdelijk) gedood en de blaas gestimuleerd om een nieuwe beschermde slijmlaag te maken. Verwijderen van de blaas en aanleggen van een urinestoma (uitwendige uitgang) of vervanging van de blaas door een darmblaas.

Wat kunt u zelf doen? U kunt veel zelf doen! Het is belangrijk uw eigen lichaam te leren kennen en uit te vinden wat de klachten verergert, en wanneer het juist beter gaat. Het is ook goed te bedenken dat er altijd spontane verbeteringen, maar helaas ook spontane verslechteringen, zijn.

Vaak raakt de aandoening na een aantal jaar ( 3 tot 10) als het ware ‘uitgeblust’, de pijn vermindert en de frequentie van plassen wordt ‘acceptabel’. Dieet Het dieet kan een rol spelen maar hoeft niet. Sommige patiënten vinden verlichting door citrusvruchten te vermijden. Ook koffie, alcohol, chocola en gekruid eten kan de klachten doen verergeren.

Het beste kunt u dit zelf uitproberen door een periode van drie weken iets niet te gebruiken. Noteer hoe vaak u in 24 uur naar de wc bent geweest en hoeveel pijnstillers u heeft geslikt. Laat vervolgens bijvoorbeeld de koffie een aantal weken staan, noteer en vergelijk.

Er is nooit bewezen dat bepaalde vloeistoffen een positieve of negatieve invloed hebben op de klachten van patiënten met IC. Veel of weinig drinken moet ieder voor zich bepalen. Warmte Kou (winter) heeft vaak een slechte invloed op de klachten, warmte echter, vaak een goede. Probeer daarom warme kleding te dragen, en warm ondergoed.

Een elektrische deken of een warme kruik kan ‘s nachts aangenaam zijn. Een warm, heel warm zitbad gedurende 20 tot 30 minuten geeft vaak verlichting van de pijn. Als er geen ligbad is, kunt u een babybadje gebruiken. Seks Soms is seksuele gemeenschap niet meer mogelijk doordat de plasbuis en de blaas te pijnlijk zijn.

Het is belangrijk hierover te praten met uw partner en samen naar andere oplossingen te zoeken. Een zitbad van tevoren, eventueel gecombineerd met een pijnstiller of zetpil kan helpen. Stress Stress heeft een slechte invloed. Stress vermijden is makkelijker gezegd dan gedaan. De chronische pijn op zich is al een oorzaak van stress.

Daarom is afleiding, een hobby of een sport heel belangrijk. Soms kunnen yoga oefeningen goed helpen. Dit kan helpen om de eerder genoemde vicieuze cirkel van de bekkendriehoek te doorbreken. Patiëntenvereniging Heeft u behoefte aan meer informatie? Of wilt u eens praten met een lotgenoot? Aarzel dan niet om contact op te nemen met de patiëntenvereniging.

T (076) 595 10 26

Ruimte voor uw vragen en/of opmerkingen:,

Wat te doen bij het verwijderen van een katheter na acute urineretentie?

Samenvatting –

Acute urineretentie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis en in de huisartsenpraktijk, met name onder oudere mannen. De eerste behandeling van acute urineretentie bestaat uit het plaatsen van een verblijfskatheter. Op een later moment kan geprobeerd worden de katheter te verwijderen middels een ‘trial without catheter’ (TWOC), om te kijken of de mictie weer spontaan op gang komt. Voordat de katheter wordt verwijderd moeten factoren die urineretentie uitlokken, worden weggenomen. Het gebruik van een alfablokker vergroot de kans op spontane mictie na het verwijderen van een katheter. Bij kwetsbare of zieke patiënten valt te overwegen om geen alfablokker te geven in verband met bijwerkingen als hypotensie. Doe een eerste TWOC binnen 5 dagen om kathetergerelateerde complicaties te voorkómen. Herhaal een TWOC als de eerste poging niet succesvol is. Verwijs een patiënt naar de uroloog als de TWOC bij herhaling mislukt, bij recidiverende acute urineretentie en bij acute urineretentie bij vrouwen en jonge mannen.

Artikelinformatie Aanvaard op 28 april 2021 9 juni 2021 In print verschenen in week 24 2021

Wat moet je doen als je pijn hebt bij het plassen?

Plassen doet pijn en ik plas kleine beetjes In het kort

Pijn bij het plassen en vaak kleine beetjes plassen kan komen door een blaasontsteking. Voor mannen:

Bel en breng dezelfde dag uw (ochtend)plas bij de huisarts. Bij blaasontsteking bij een man zijn altijd antibiotica nodig.

Voor vrouwen:

U mag afwachten of de klachten vanzelf overgaan. Bel en breng uw (ochtend)plas eerder als u veel last heeft. Uw huisarts kan antibiotica voorschrijven, uw klachten zijn dan sneller weg.

Bel bij pijn bij plassen uw huisarts als:

u koorts heeft of een ziek gevoel u pijn in uw zij heeft

Klachten man Een man met blaasontsteking kan 1 of meer van deze klachten hebben:

Plassen doet pijn of geeft een branderig gevoel. U voelt vaker dat u moet plassen. Maar u plast elke keer maar een klein beetje. Het gevoel te moeten plassen kan al pijn doen. U kunt ook pijn hebben in uw onderbuik of rug. De plas ziet er anders uit (troebel) of er kan bloed in zitten. De plas kan sterk ruiken of slecht ruiken.

Ook andere klachten? Bij een blaasontsteking kunt u een krijgen. Ook kunt u er een bij krijgen. U krijgt er dan 1 of meer van deze klachten bij:

een ziek gevoel koorts (38 graden of hoger) pijn tussen de anus (poepgat) en de balzak pijn in uw zij

Klachten vrouw Een vrouw met blaasontsteking kan 1 of meer van deze klachten hebben:

Plassen doet pijn of plassen voelt branderig. Je voelt vaker dat je moet plassen. Maar je plast elke keer maar een klein beetje. Het gevoel dat je moet plassen kan al pijn doen. Je kunt ook pijn hebben onder in je buik of rug. Je plas ziet er anders uit: Je plas is bijvoorbeeld niet helder doordat er heel kleine stukjes in zweven. Je plas kan ook roze zijn doordat er bloed in zit. Je plas kan sterk ruiken of vies ruiken.

Bij een blaasontsteking heb je geen koorts. Wanneer bellen Voor mannen:

Bel dezelfde dag de huisarts of huisartsenpost als u denkt dat u blaasontsteking heeft., Vang het liefst ‘s ochtends de eerste plas op. Andere maatregelen zijn niet (meer) nodig om uw plas op te vangen. Vul alvast in. Mannen krijgen bij blaasontsteking altijd antibiotica. Bel op werkdagen uw huisarts als u denkt dat uw klachten misschien komen door een, Bijvoorbeeld omdat er ook na onveilige seks.

Voor vrouwen:

U hoeft niet meteen te bellen. U kunt afwachten als uw klachten niet zo erg zijn. Bij de helft van de vrouwen verdwijnen de klachten vanzelf binnen 1 week. Zo nodig kunt u een paar dagen een, Bijvoorbeeld paracetamol : 3 tot 4 keer per dag 2 pillen van 500 milligram tegelijk. Zijn de klachten erg vervelend? Of duren ze langer dan een week? Bel de huisarts op werkdagen., Vang het liefst ‘s ochtends de eerste plas op. Andere maatregelen zijn niet (meer) nodig om uw plas op te vangen. Vul alvast in. Wacht niet af, maar bel dezelfde dag de huisarts of huisartsenpost als 1 van deze dingen voor u klopt:

U bent, U voelt zich ziek. U heeft koorts (38 graden of hoger) of pijn in uw zij. U kunt dan hebben. U heeft een chronische ziekte, zoals diabetes of nierproblemen.

Bel uw huisarts op werkdagen als u denkt dat uw klachten misschien komen door een,

Denkt u dat ? Bel dezelfde dag de huisarts of huisartsenpost. Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend. Het is te gebruiken bij verschillende soorten pijn zoals, hoofdpijn, migraine, koorts, griep, verkoudheid, keelpijn, bijholteontsteking, middenoorontsteking, oorpijn door gehoorgangontsteking, artrose, spierpijn, gewrichtspijn en menstruatieklachten.

Wat gebeurt er als je 24 uur niet plast?

Incontinentie en nierstenen – Verder kun je van je plas ophouden urine-infecties krijgen en kun je er incontinent van worden. Ook nierstenen en een uitgerekte blaas kunnen mogelijke gevolgen zijn van te lang of vaak je plas ophouden. Gewoon op tijd je blaas legen dus, dan is er niks aan de hand. : ‘Je plas te lang ophouden kan dodelijk zijn’

Kan geen pipi doen?

Is vaker plassen als je ouder wordt normaal? – Vaker plassen als u ouder wordt is normaal. Dat hebben de meeste mannen. Vooral in de nacht. Mannen van 70 jaar of ouder plassen gemiddeld 7 keer per 24 uur. Ze moeten ‘s nachts vaak 2 keer uit bed om te plassen.

U moet overdag vaker plassen. U moet er ‘s nachts vaak uit om te plassen. De plas begint moeilijk of heeft een zwakkere straal. Na het plassen druppelt u na. U gaat naar de wc om te plassen en er komt (bijna) niets. Het lukt niet goed om helemaal uit te plassen. Het lukt niet goed om de plas lang op te houden. U verliest plas zonder dat u het wilt. Soms kunt u even niet plassen. U moet opeens heel nodig plassen. En als u plast komt er toch maar een beetje.

Meestal beginnen deze klachten langzaam. Kunt u opeens helemaal niet meer plassen? Bel dan direct uw huisarts of de huisartsenpost. Lees verder bij, Is het gevaarlijk Problemen met plassen zijn vervelend. Maar ze zijn meestal niet gevaarlijk. Ze komen bijna nooit door een ernstige ziekte, zoals prostaatkanker.

De spieren van uw blaas werken minder goed. De spieren tussen uw penis en anus worden slapper. Hierdoor kunt u minder goed uw plas ophouden. De spieren tussen uw penis en anus zijn te gespannen. Hierdoor kunt u minder goed uitplassen. Uw prostaat wordt groter door het ouder worden. Hierdoor kan de prostaat op uw plasbuis drukken. Uw poep is te hard (verstopping). U bent te zwaar. U drinkt veel koffie of alcohol.

Sommige medicijnen kunnen problemen met plassen erger maken, bijvoorbeeld:

medicijnen tegen depressie en angst medicijnen tegen psychoses medicijnen tegen de ziekte van Parkinson sterke pijnstillers, zoals morfine sommige plaspillen en bloeddrukpillen sommige medicijnen bij diabetes (suikerziekte):

Sommige ziekten kunnen ook plasklachten geven, bijvoorbeeld:

een blaasontsteking een ziekte die u kunt krijgen door seks (een soa) diabetes een ziekte van de zenuwen, zoals een beroerte, de ziekte van Parkinson of MS

Morfine is een sterke pijnstiller. Het hoort bij een groep stoffen genaamd opiaten. Deze stoffen lijken allemaal op morfine. Artsen schrijven het voor bij plotselinge ernstige pijn, zoals pijn na een operatie, ernstige verwonding, pijn na een hartinfarct of koliekpijn.

Er zit bloed bij uw plas. Er komt pus uit uw penis. Of vocht dat geen plas is. U moet vaak plassen en u heeft pijn bij het plassen. Dit kan een zijn. U plast vooral ‘s nachts heel vaak en u bent ook benauwd. U heeft deze 3 klachten tegelijk:

het gevoel dat u niet meer goed kunt uitplassen heel vaak kleine beetjes plassen uw plas niet meer kunnen ophouden

U heeft veel last van uw klachten.

Blijf niet weg omdat u zich ervoor schaamt. De huisarts bespreekt dit soort problemen elke dag. Onderzoeken Als u met problemen met plassen bij uw huisarts komt wil die een paar dingen weten:

Hoeveel last heeft u van de problemen met plassen? Slaapt u bijvoorbeeld nog goed? Kunt u de plas nog goed ophouden? Bent u bang voor een ernstige ziekte, bijvoorbeeld prostaatkanker?

Wat te doen aan urine retentie?

Verschillende behandelmogelijkheden – Bij een acute urineretentie is het van belang om de urine weg te laten stromen, omdat anders schade aan de nieren ontstaat. Het plaatsen van een katheter waardoor de urineafvoer plaats vindt, zal de klachten direct verminderen. Het inbrengen van een slangetje via de plasbuis is de beste oplossing. Als dat niet mogelijk is zal de uroloog het slangetje via de buikwand in de blaas brengen (suprapubische katheter). Eventueel moet verder onderzoek uitwijzen wat de oorzaak is van de urineretentie en of er gevolgen zijn. Daarna kan een behandeling volgen die op de oorzaak is afgestemd. Mogelijke behandelingen chronische urineretentie Bij chronische urineretentie volgt behandeling afgestemd op de oorzaak. Dit kunnen mogelijke behandelingen zijn (u kunt er op klikken voor meer informatie): Bij neuromodulatie worden lichte elektrische impulsen afgegeven aan de zenuwen in uw onderrug (net boven het stuitje). Deze zenuwen regelen onder meer de werking van uw blaas. De klachten die u heeft, komen doordat de zenuwen verstoorde signalen doorgeven aan uw hersenen. Bij neuromodulatie worden deze overstemd door goede signalen. Daardoor krijgen uw hersenen weer de juiste signalen en krijgt u uw blaas (meer) onder controle. Een inwendige neurostimulator blijft de rest van uw leven zitten. Onder de huid De neurostimulator wordt onder uw huid ingebracht. U bedient de neurostimulator met een afstandsbediening. PTNS (Percutane Tibial Nerve Stimulation) is een vorm van neurostimulatie. Hierbij worden met een dun naaldje stroomimpulsjes gegeven aan de lange beenzenuw in het onderbeen net boven de binnenzijde van het enkelgewricht. Via prikkeling van de onderbeenzenuw wordt ook de 3e heiligbeenzenuw geprikkeld met hetzelfde effect voor de blaas. Dit heeft een ontspannende werking op de blaasspier. U wordt één keer per week een half uur behandeld, gedurende 12 weken.

Wat zijn symptomen van urineretentie?

Symptomen bij urineretentie Buikpijn, Pijnlijke zwelling in de onderbuik, Niet of druppelsgewijs plassen, Ongewild urineverlies, Slappe urinestraal, Vaak kleine beetjes plassen, Snel een terugkerende aandrang om te plassen.

János Juhász